فرهنگنامه کودکان و نوجوانان - شورای کتاب کودک

فرهنگنامه کودکان و نوجوانان
گردآورنده: شورای کتاب کودک
ناشر: شرکت تهیه و نشر فرهنگنامه کودکان و نوجوانان
جلد 1 تا 9
نوبت چاپ، سال انتشار و قیمت هر جلد متفاوت است.
.
شورای کتاب کودک در سال 1358 کار تدوین دائره المعارفی را آغاز کرد که مختص سنین 10 تا 16 سال بوده و بتواند سئوالات آن ها را درباره مسائل مختلف جوابگو باشد. این کار سبب به وجود آمدن شرکتی سهامی ی عام به نام "شرکت تهیه و نشرفرهنگنامه کودکان و نوجوانان" در سال 1366 شد تا تولید و توزیع انتشار این کتاب را به عهده گیرد.
چیزی حدود 400 نویسنده، ویراستار و مترجم، با دستیارها و نقاش ها و نقشه کش ها و بسیاری دیگر،به همراهی ی شورای کتاب کودک و جمعی از ناشران و فعالان کار کتاب و نشر، گرد هم آمدند و کار تولید کتاب آغاز شد. این فرهنگنامه تاکنون تا جلد 9 انتشار یافته و قرار است به 28 جلد برسد. جلد 10 این کتاب، اگر مشکلی پیش نیاید، قرار است در نمایشگاه بین المللی کتاب 1385 توزیع شود.
با تمام مشکلات پیش رو، که مختص کاری با این وسعت است، پس از انتشار جلد 4 در 18/11/1377 به عنوان کتاب سال برگزیده شد، و لوح تقدیری از جانب رئیس جمهور وقت، سید محمد خاتمی، به شورای کتاب به عنوان متولی و گردآورنده ی این فرهنگنامه اهدا شد.
جالب است که بر اثر تجربیات گروه نویسندگان و ویراستاران، تا زمان چاپ نخستین جلد از فرهنگنامه، دو کتاب در زمینه اصول ویراستاری نیز تهیه و منتشر شد.
سنین مخاطب کتاب، نوجوان در نظرگرفته شده و علاوه برگروهی که درباره درستی ی اطلاعات و متناسب بودن تصاویر نظارت می کنند، گروهی نیز دز نظر گرفته شده تا مطالب کتاب برای سنین نوجوان نوشته شود و برای این گروه مخاطب، قابل فهم بوده و کار کردن با کتاب نیز برای آن ها راحت باشد.
هر مطلب با توضیح مختصر و مفید و جامعی در چند خط شروع می شود که به نوعی تعریف مختصر و کاملی ست از تمامی توضیحات برای سنین پائین که هم با مطلب مورد نظر آشنا شوند و هم به سرعت به جواب برسند. در ادامه موضوع بسط و گسترش می یابد، که توضیحات تقریبا تخصصی را نیز شامل می شود. هم برای نوجوانانی که نیاز به توضیحات بیشتری درباره مطلب مورد نظر دارند و هم برای والدین آن ها تا با خواندن آن توضیحات، بتوانند آن ها را ساده تر توضیح دهند.
تصاویر کتاب بسیار متنوع است. دیدن عکس ها در فهم مطلب کمک می کنند و توضیح کوتاه کنار عکس ها نیزتعریفی ست مختصر و کلی از مطلب مرتبط به آن. شکل ها و تصاویر و عکس ها و نقشه ها و جدول ها و توضیحات کنار آن ها، علاوه بر جذاب کردن مطالعه کتاب، نه تنها کمک زیادی به فهم مطلب می کنند، بلکه باعث می شوند تا مخاطب، تصور دقیقی از توضیحات کتاب داشته باشد.
توضیحات کتاب بسیار جامع و در عین حال مختصر است . مثلا وقتی درباره ی کشوری توضیح می دهد، نه تنها شکل پرچم، مساحت، جمعیت و نقطه جغرافیایی ی آن را، که اطلاعاتی ست اولیه ارائه می دهد، بلکه تاریخ مختصری از کشور، اقتصاد، منابع طبیعی، آب و هوا، فرهنگ، مشاهیر، آئین رسمی و آداب و رسوم آن کشور را نیز توضیح می دهد. مطلب "آلمان"، در 11 صفحه و نزدیک به 20 تصویر از خیابان ها، طبیعت، پرچم های مختلف در طول تاریخ، نقشه های سیاسی و طبیعی و جمعیت شناسی را شامل می شود. یا درتوضیح مطلب "آش"، علاوه بر تعریف چیستی آن؛ انواع، مواد مصرف شده، فرهنگ و عادات و اعتقادات مردم درباره ی آن، و ذکرنام مکان هایی که از انواع آش استفاده می کنند را نیز توضیح می دهد.فرهنگنامه کودکان و نوجوانان با تمامی ی دائره المعارف های منتشر شده متفاوت و از آن ها به مراتب برتر است. البته تا به حال دائره المعارفی به این وسعت برای سنین نوجوان منتشر نشده و همان تعداد محدودی نیز که موجود است، ترجمه اند.( مانند دائره المعارف 2 جلدی آکسفورد – نشر نی )