صید قزل آلا در آمریکا - ریچارد براتیگان

صید قزل آلا در آمریکا

نویسنده: ریچارد براتیگان

مترجم: هوشیار انصاری فرد

نشر نی

چاپ اول 1385

2000 تومان

.

ریچارد براتیگان متولد 1935 در آمریکاست. نخستین شعرش در سال 1956 به سن 21 سالگی به چاپ رسید و پس از آن در سال های 1957 و 1958با چاپ دو شعر بلند "بازگشت رودخانه ها" و "اتو استاپ زن جلیل" به عنوان شاعری غیر متعارف شناخته شد.

تا زمان چاپ رمان "صید قزل آلا در آمریکا" که برایش شهرت جهانی به ارمغان آورد، در فقر و تنگدستی به سر میبرد. شعرهایش را در کنار خیابان به رهگذران می فروخت تا غذایی برای خوردن داشته باشد. روز ها را با همسر و بچه هایش چنان به سختی به شب می رساندند که دل دوستان به حال آن ها می سوخت و غذایی با هزار جور حیله به آن ها می رساندند تا به غرور براتیگان بر نخورد و غذاها را پس نفرستد. سال 1964 با همسرش برای زندگی به کنار رودخانه می سی سی پی می رود و نوشتن رمان "صید قزل آلا در آمریکا" را آغاز می کند. این رمان نه تنها در زندگی ی او که در ادبیات مدرن جهان انقلابی بر پا می کند و او را به عنوان نویسنده ای غیر متعارف و پست مدرن تثبیت می کند.

چاپ رمان "در قند هندوانه" باز هم، نام او را به سر زبان ها می اندازد و کتاب شعر "لطفا این کتاب را بکارید" در بازار نایاب می شود. این کتاب که هر جلدش حاوی ی بذر گیاهی بود با شعری در ضمیمه، جزو کلکسیون کلکسیونرها می شود. براتیگان به سفارش جان لنون و پل مک کارتنی، از اعضای اصلی ی گروه بیتلز، چند شعر و بخش هایی از رمان هایش را در نوار کاستی ه نام "گوش دادن به ریچارد براتیگان" خواند و روانه ی بازار کرد که در آن شعر کوتاه "عاشقانه" با هجده لحن مختلف و توسط هجده نفر خوانده شد.

براتیگان در سال 1984 با شلیک گلوله ای از یک تپانچه به زندگی ی خود خاتمه داد. پدر او که در سال ها ی بچه گی ی ریچارد خانه را ترک کرده بود تنها پس از خودکشی ی او پی به هویتش برد و فهمید که پسرش از نویسنده گان به نام آمریکا است.

براتیگان را نه می توان با معیار های روز شاعر نامید و نه داستان نویس و رمان نویس. او سبک خود را دارد و به شیوه ی خود عمل می کند. در صید قزل آلا در آمریکا نه به قصه گویی اهمیتی می دهد و نه به جذابیت. و در عین حال هر دو را به دست می آورد. قله های شهرت و ثروت را به سرعت طی می کند و سبکش پدیده ی جدیدی در ادبیات به حساب می آید.

قطعه شعری از او گویا تر است:

آمبولانس هایکو

یک تکه فلفل سبز

افتاد

بیرون از ظرف سالاد:

که چی؟

ترجمه علیرضا بهنام

هجو هایکو های ژاپنی را این چنین به چیره دستی انجام دادن تنها کار براتیگان است. استفاده از عناصر طبیعت در بستری مدرن با نتیجه ای پوچ گرا.

ترجمه انصاری فرد را سال هاست در انتظاریم و متعجب بودیم از ترجمه این کتاب توسط شخصی دیگر. که البته نارسایی ترجمه عطش ما را برای خواندن این ترجمه زیادتر کرد. بیش از 10 سال است که انصاری فرد روی این ترجمه کار کرده و آنقدر برایش پانویس نوشته تا عبارات و کنایه ها و جمله هایی که مختص فرهنگ آمریکاست برای ما هم قابل درک باشد.

خواندن رمان "صید قزل آلا در آمریکا" تجربه ی جدیدی در مطالعه است. تجربه ای که تنها با خواندن آثری دیگر از براتیگان قابل تجربه است. خود براتیگان درباره ی رمان نویسی اش نکته ی زیبایی می گوید که در پشت جلد همین کتاب چاپ شده:

"من هفت سال شعر نوشتم که یاد بگیرم چطور جمله بنویسم. چون واقعا می خواستم رمان بنویسم و تصور می کردم تا وقتی نتوانسته ام جمله ای بنویسم، رمان هم نمی توانم بنویسم."