عقاب یا آفتاب - اکتاویو پاز

عقاب یا آفتاب

نویسنده: اکتاویو پاز

مترجم: تینا حمیدی

انتشارات ویستار

چاپ اول 1376

.

اکتاویو پاز در سال 1914 در مکزیکو سیتی ی مکزیک متولد شد. پدر بزرگ او رمان نویس و روزنامه نگاربود و از پیشگامان جنبش مردمی ی مکزیک و هواخواه حرکت سرخپوستان. پدرش نیز وکیل دعاوی و از بانیان اصلاحات ارضی در مکزیک. اکتاویو پاز نوجوان در نهضت های دانش آموزی در دبیرستان شرکت کرد و در دانشگاه فعالیت های سیاسی اش شدت یافت. در 1931 نخستین مجله ی ادبی ی خود را با نام "براندال" منتشر کرد. سال 1933 اولین مجموعه شعرش به نام "ماه بر آمده در جنگل" منتشر شد. در سال 1937 رشته حقوق را در دانشگاه رها کرد و به منطقه یوکاتان در جنوب مکزیک رفت تا مدرسه ای به نام "پیشرو" به کمک دیگر همکارانش تاسیس کند. پس از سفر به اروپا و آشنایی با چند شاعر مطرح چون نرودا و برتون، به مکزیک باز می گردد و مجموعه اشعاری از خود به چاپ می رساند که "سنگ آفتاب مهمترین آن هاست. باز مدتی به عنوان سفیر هند از مکزیک خارج می شود و پس از کشتار دانشجویان معترض در میدان "ترس کالتوراس" توسط دولت مکزیک برای همیشه از کلیه سمت های سیاسی استفا می دهد. وی جوایز ارزنده ای را نصیب برده: جایزه بین المللی ی شعر در سال 1963، جایزه صلح ( فرانکفورت ) در سال 1984 و بالاخره جایزه نوبل ادبی در سال 1990. پاز در سال 1998 در زادگاهش جهان را ترک کرد.
عقاب یا آفتاب مجموعه ای از نثر است که در اوایل دهه پنجاه میلادی به چاپ رسید. تجربیات اولیه پاز در دنیای سوررئالیسم و تاثیرات بی نظیر او از اندیشه های آندره برتون کاملا واضح است. به گفته ی خود پاز کتاب عقاب یا آفتاب جایی ست که نظم و نثر به هم می رسند.
کتاب از سه فصل تشکیل شده: 1- آثار شاعر 2- شنزار روان 3- عقاب یا آفتاب؟ و مقدمه ای به نام عقاب یا آفتاب. بخش اول کتاب اختصاص به اندیشه های خود در غالبی نوین دارد. مجموعه کارهای روزانه، اندیشه هایش و در نهایت خلق اثر توسط شاعری چون او. بخش دوم داستان کوتاه هایی با مضمونی برابرند؛ تنهایی، رابطه، خودشناسی، جهان شناسی و همه در غالب اسطوره های کهن مکزیک. فصل سوم دنیای به تمامی نفی شده است. هزار تویی ست که خواننده را به داخل می کشد و تصاویر و کلمات گیجش می کنند. پیچیدگی بیان و گزین گویی های حیرت انگیز پاز در بخش سوم به اوج می رسد؛ سوررئالیسمی ناب با تصاویری انتزاعی.
این کتاب مدتهاست در بازار تهران یافت نمی شود. چندی پیش در کتابفروشی ی ویستار تعدادی را برای فروش دیدم.

خ کریمخان، نرسیده به میدان هفت تیر، نشر ویستار.

فرهنگنامه کودکان و نوجوانان - شورای کتاب کودک

فرهنگنامه کودکان و نوجوانان
گردآورنده: شورای کتاب کودک
ناشر: شرکت تهیه و نشر فرهنگنامه کودکان و نوجوانان
جلد 1 تا 9
نوبت چاپ، سال انتشار و قیمت هر جلد متفاوت است.
.
شورای کتاب کودک در سال 1358 کار تدوین دائره المعارفی را آغاز کرد که مختص سنین 10 تا 16 سال بوده و بتواند سئوالات آن ها را درباره مسائل مختلف جوابگو باشد. این کار سبب به وجود آمدن شرکتی سهامی ی عام به نام "شرکت تهیه و نشرفرهنگنامه کودکان و نوجوانان" در سال 1366 شد تا تولید و توزیع انتشار این کتاب را به عهده گیرد.
چیزی حدود 400 نویسنده، ویراستار و مترجم، با دستیارها و نقاش ها و نقشه کش ها و بسیاری دیگر،به همراهی ی شورای کتاب کودک و جمعی از ناشران و فعالان کار کتاب و نشر، گرد هم آمدند و کار تولید کتاب آغاز شد. این فرهنگنامه تاکنون تا جلد 9 انتشار یافته و قرار است به 28 جلد برسد. جلد 10 این کتاب، اگر مشکلی پیش نیاید، قرار است در نمایشگاه بین المللی کتاب 1385 توزیع شود.
با تمام مشکلات پیش رو، که مختص کاری با این وسعت است، پس از انتشار جلد 4 در 18/11/1377 به عنوان کتاب سال برگزیده شد، و لوح تقدیری از جانب رئیس جمهور وقت، سید محمد خاتمی، به شورای کتاب به عنوان متولی و گردآورنده ی این فرهنگنامه اهدا شد.
جالب است که بر اثر تجربیات گروه نویسندگان و ویراستاران، تا زمان چاپ نخستین جلد از فرهنگنامه، دو کتاب در زمینه اصول ویراستاری نیز تهیه و منتشر شد.
سنین مخاطب کتاب، نوجوان در نظرگرفته شده و علاوه برگروهی که درباره درستی ی اطلاعات و متناسب بودن تصاویر نظارت می کنند، گروهی نیز دز نظر گرفته شده تا مطالب کتاب برای سنین نوجوان نوشته شود و برای این گروه مخاطب، قابل فهم بوده و کار کردن با کتاب نیز برای آن ها راحت باشد.
هر مطلب با توضیح مختصر و مفید و جامعی در چند خط شروع می شود که به نوعی تعریف مختصر و کاملی ست از تمامی توضیحات برای سنین پائین که هم با مطلب مورد نظر آشنا شوند و هم به سرعت به جواب برسند. در ادامه موضوع بسط و گسترش می یابد، که توضیحات تقریبا تخصصی را نیز شامل می شود. هم برای نوجوانانی که نیاز به توضیحات بیشتری درباره مطلب مورد نظر دارند و هم برای والدین آن ها تا با خواندن آن توضیحات، بتوانند آن ها را ساده تر توضیح دهند.
تصاویر کتاب بسیار متنوع است. دیدن عکس ها در فهم مطلب کمک می کنند و توضیح کوتاه کنار عکس ها نیزتعریفی ست مختصر و کلی از مطلب مرتبط به آن. شکل ها و تصاویر و عکس ها و نقشه ها و جدول ها و توضیحات کنار آن ها، علاوه بر جذاب کردن مطالعه کتاب، نه تنها کمک زیادی به فهم مطلب می کنند، بلکه باعث می شوند تا مخاطب، تصور دقیقی از توضیحات کتاب داشته باشد.
توضیحات کتاب بسیار جامع و در عین حال مختصر است . مثلا وقتی درباره ی کشوری توضیح می دهد، نه تنها شکل پرچم، مساحت، جمعیت و نقطه جغرافیایی ی آن را، که اطلاعاتی ست اولیه ارائه می دهد، بلکه تاریخ مختصری از کشور، اقتصاد، منابع طبیعی، آب و هوا، فرهنگ، مشاهیر، آئین رسمی و آداب و رسوم آن کشور را نیز توضیح می دهد. مطلب "آلمان"، در 11 صفحه و نزدیک به 20 تصویر از خیابان ها، طبیعت، پرچم های مختلف در طول تاریخ، نقشه های سیاسی و طبیعی و جمعیت شناسی را شامل می شود. یا درتوضیح مطلب "آش"، علاوه بر تعریف چیستی آن؛ انواع، مواد مصرف شده، فرهنگ و عادات و اعتقادات مردم درباره ی آن، و ذکرنام مکان هایی که از انواع آش استفاده می کنند را نیز توضیح می دهد.فرهنگنامه کودکان و نوجوانان با تمامی ی دائره المعارف های منتشر شده متفاوت و از آن ها به مراتب برتر است. البته تا به حال دائره المعارفی به این وسعت برای سنین نوجوان منتشر نشده و همان تعداد محدودی نیز که موجود است، ترجمه اند.( مانند دائره المعارف 2 جلدی آکسفورد – نشر نی )

نوشتن با دوربین - رو در رو با ابراهیم گلستان

نوشتن با دوربین ( رو در رو با ابراهیم گلستان )
پرسش: پرویز جاهد
پاسخ: ابراهیم گلستان

نشر اختران
چاپ اول 1384
3000 تومان
.
پرویز جاهد متولد 1339 در قائم شهر است. لیسانس نمایش و فوق لیسانس سینما را در تهران، و دکترای سینما را در دانشگاه وست مینیستر لندن به پایان برده. جاهد هم اکنون خبرنگار بین المللی ی بخش فارسی ی بی.بی.سی است.
کتاب حاضر حاصل تحقیقی ست برای پروژه ی دکترای جاهد، که درباره ی تاریخ تحلیلی ی ریشه های موج نو در سینمای ایران به بررسی و تحلیل ریشه ها و خاستگاه های موج نو در فاصله ی سال های 1338 تا 1348 و به طور مشخص سه کارگردان غیر متعارف و پیشروی ایران در آن سال ها؛ ابراهیم گلستان، فرخ غفاری و فریدون رهنما به تحقیق پرداخته و نقش گلستان را در این میان، تاثیرگذارتر دریافته.پس برای به دست آوردن منبعی دست اول به مصاحبه با گلستان پرداخته.
چهار مصاحبه ی انجام گرفته در فاصله ی ژوئن 2002 تا دسامبر 2003 است که با اجازه ی گلستان، بدون هیچ کم و کاستی، و بدون هرگونه ویرایشی با همان لحن و زبان منتشر شده است. که جای سپاس دارد.
ابراهیم گلستان، مترجم، داستان نویس، منتقد و فیلم ساز، متولد سال 1301 در شیراز است. در سال 1320 وارد دانشکده ی حقوق در تهران شده ولی تحصیل را نیمه کاره رها میکند. با حزب توده همکاری می کند و به دنبال اختلافی با روش سران این حزب، از آن جدا شده و به عکاسی و فیلمبرداری ی خبری برای شبکه های تلویزیونی ی بین المللی در آژانس های خبری می پردازد. در سال 1328 مجموعه داستان "آذر ماه آخر پائیز" منتشر می شود. ترجمه ی آثاری از همینگوی، فاکنر و چخوف را در مجموعه ای تحت عنوان "کشتی شکسته ها" منتشر می کند و همزمان به کار فیلم سازی نیز می پردازد. سال 1336 مجموعه داستان "شکار سایه"، سال 1346 مجموعه داستان "جوی و دیوار تشنه" و سال 1348 مجموعه داستان "مد و مه" را منتشر می کند و البته، تا سال 1346 مجموعه فیلم مستند شش قسمتی ی "چشم انداز" را با افراد گروهش در استودیو گلستان می سازد. سال 1341 مستد "موج، مرجان، خارا" و تهیه کننده گی ی "خانه سیاه است" ساخته ی فروغ فرخزاد، سال 1343 "تپه های مارلیک"، سال 1344 فیلم داستانی ی "خشت و آینه"، سال 1345 مستند "گنجینه های گوهر" و تا سال 1346 که به انگلستان می رود 2 فیلم "خراب آباد" و "خرمن و بذر" می سازد. سال 1350 گلستان به ایران بازگشته و دومین فیلم داستانی ی خود "اسرار گنج دره جنی" را می سازد و بهد از توقیف فیلم به انگلستان مهاجرت می کند.
گلستان بی شک "معلم اول" ادبیات و سینمای مدرنیته ی ایران است. مستند سازی را یاد داد و مستند های سفارشی را به فیلم های متفکرانه تبدیل می کرد. نثر داستان نویسی ی ایران را متحول کرد. زبان سعدی و دنیای امروزین را به گونه ای تلفیق کرد که هنوز هم نثر و ساختار و مفهوم داستان هایش بی بدیل و تازه است. سینمای بازاری و تجاری را به یک سو نهاد و اولین فیلم داستانی ی اصولی، مدرن و متفکرانه را در سینمای ایران بنیان نهاد. هر اثری که از ابراهیم گلستان ردی در آن بر جا باشد، شاهکاری پدید می آید؛ خواه دختر و یا پسرش باشد، خواه دوستش باشد، خواه هنرش باشد، خواه مصاحبه ای.
نوشتن با دوربین جنجالی ترین کتاب سال 1384 بود. لحن تند و صادقانه و بی رودربایستی ی گلستان با پرویز جاهد، و درباره ی اشخاص و اتفاقات زندگی اش چنان ولوله ای در ایران افکند که کمتر کتابی موفق به این کار شده است. مفهوم رایج روشنفکری،سیاست و نقد را زیر سئوال می برد و مفاهیم تازه ای را بازتولید می کند. گلستان پس از 25 سال دوری از ایران با این کتاب تاثیری بر مقوله ی نقد به جا می گذارد که دوامش به نفع هنر و هنرمندان ایران است. در جامعه ای که همه محترمند و منتقدان رعایت حال می کنند، گلستان بی پروا مرزهای تابو را می شکند و همه را از دم تیغ میگذراند. زمانی که منتقدان برای نقد کسی به جای نامش ( ... ) می گذارند، نه تنها نام ها را به زبان می آورد، هر صفتی را هم که شخص را لایقش بداند پشت نامش ردیف می کند.
صاحب نام ها به اعتراض می پردازند و منتقدین او را بی ادب خطاب می کنند. عده ای در موافقت و عده ای دیگر در مخالفت چاپ کتاب مقاله در نشریات چاپ می کنند. عده ای به جاهد خرده گرفتند که چرا توهین های گلستان را تحمل کرده و عده ی دیگر بر او درود فرستادند که با صبر و شکیبایی ی خود باعث انجام گرفتن مصاحبه شده است. نشریه نگاه نو در شماره ی 67 ویژه نامه ای برای کتاب ترتیب می دهد و مجله فیلم در شماره 337 نقدهایی بر کتاب منتشر می کند و لحن تند و بیان اشکالات اشخاص با ذکر نام را به دور ازگلستان می داند. حال آن که همین مجله، و یکی از همین منتقدین گفتگوی احمد شاملو در سال 1368 را که لحنی شبیه داشت، ترتیب داده بود.
نوشتن با دوربین، پر از دانش و اطلاعات است. خاطرات دست اول از آن سال ها، و نظرات شخصی و دیدگاه های یکی از بنیان گذاران هنر مدرن در ایران.
ابراهیم گلستان بی پرواست و کمال طلب. پس مصاحبه هم که می کند در اوج است.

پختستان - ادوین ا. ابوت

پختستان
نویسنده: ادوین ا. ابوت
مترجم: منوچهر انور
انتشارات روشنگران و مطالعات زنان
چاپ اول 1375
500 تومان
.
ادوین ابوت متولد 1838 در انگلستان، کشیش و مدیر مدرسه بوده است. تحقیق در زمینه الاهیات و ادبیات کلاسیک از کارهای مورد علاقه او بوده و آثاری نیز در زمینه الاهیات، ویلیام شکسپیر و فرانسیس بیکن نیز نوشته. اما شهرت ابوت به نوشتن همین کتاب است. کتابی که آن را سرآغاز فصل نوینی در تاریخ ادبیات انگلیس می دانند. کتابی با نگاهی نو به جهان پیرامون، که در زمان خود بدیع است. تاریخ فوت ابوت را 1926 ذکر کرده اند.
پختستان، معادلی که انور برای واژه flatland گذاشته و خود او آن را ترکیبی از صفت "پخت" به معنای پخ، مسطح، پهن و پخش ( لغت نامه دهخدا )، و پسوند "ستان"، به معنای جا، محل و جهان ( لغت نامه دهخدا )، توضیح می دهد.
کتاب پختستان نخستین بار در 1884 با نامی مستعار در کشور بریتانیا به چاپ رسید. گویی نویسنده که اسم و رسمی در تحقیقات ادبی و الاهیات داشته، می ترسیده کتاب لکه ننگی در جامعه آن روز برایش به ارمغان بیاورد. هر چه هست این کتاب حالا مانند "سفرهای گالیور" نوشته "جاناتان سویفت" در 158 سال پیش از انتشار پختستان از آثار کلاسیک ، تخیلی، انسان شناسانه و منتقد تاریخ ادبیات انگلستان محسوب می شود. شخصیت های اصلی ی هر دو اثر به جهانی دیگر سفر می کنند، جهانی تخیلی و غیر قابل باور برای دیگران داستان. و هردو دستاوردی از تجربه و نقد به آدمها و دنیای پیرامون به ارمغان می آورند، اما متفاوت. گالیور در انتهای سفرهایش به نقد اشرافیت، ددمنشی، جنگ، نادانی و بیسوادی، تبعیض نژادی و قانون حاکم می پردازد و پایانی خوش برایش به وجود می آید. اما ابوت ( که احتمالا تحت تاثیر "سفرهای گالیور" نیز بوده ) کاری دیگر می کند؛ مربع که راوی ی داستان پختستان است، در تو صیف مردمان سرزمینش که پختستان نام دارد، در ابتدای داستان به نقد آن ها می پردازد و کار را فراتر از این برده و به اشیاء و جهان و نگاه خود شک می کند. شک به جهان پیرامون، به نفی آن و زاده نگاه سطحی می انجامد و جهانی دیگر می آفریند. ولی بدون پایانی مثل "سفرهای گالیور". جالب است که ابوت چنان ظریف و منطقی این کار را انجام میدهد که خواننده نیز پا به پای مربع جلو می رود و تمامی ی این ملاحظات را می پذیرد. ابوت به این هم بسنده نمی کند، دنیای تازه ای را که به وجود آورده، به نقد می کشد و خواهان دیدن دنیای تازه، بلکه دنیاهای تازه و دیگری می شود. از خود و جهان اطراف عبور می کند و به دنیای تازه ای گام می نهد. خود و دنیا را به گونه ای دیگر می بیند و می فهمد، و این کار را در دنیای تازه نیز می کند.
طنز تند و گزنده ی ابوت در نقد دیگر ساکنان سرزمین پختستان، دید علمی ی او در شناخت سرزمین تازه، و عاقبت فهمیدن چیزی دیگر، جای انکاری برای خواننده باقی نمی گذارد.
مربع، که تنها دو بعد طول و عرض را می دید و می فهمید پا به دنیای حجم می گذارد و جهان خود را از ورای جهانی دیگر می نگرد. حجم چیز دیگری ست. دنیای دیگری ست که سطح توان درک آن را ندارد. اما این سفر به کشف دنیاهای پست تری هم می انجامد و از نقطستان و خطستان نیز دیدن می کند. با دیدن جهل خود و ساکنان سرزمین های دیگر، که هر کدام دنیا را تنها از دید خود می بینند، حجم را نیز مورد شک قرار می دهد؛ دنیای دیگری ورای حجم؟
ابوت دست به کار اندیشه ای زده است که خواه نا خواه فکر آدم را می لرزاند. خواندن اثر خواننده را به این فکر می اندازد که اندیشه ابعاد دیگر جهان، آن هم پیش از کشف بعد چهارم توسط اینشتین، ازنابغه ای ریاضی دان، و یا فیزیک دان بوده است. حال آن که ابوت،همان طور که آمد، کشیشی بوده و مدیر مدرسه ای، با تحقیقاتی درباره الاهیات و ادبیات. او توسط ریاضیات که علم محض است دنیایی می آفریند که منطق و احساس خواننده تحریک می شود.کتاب که تمام می شود می ترسی به اطرافت نگاه کنی؛ چرا که باید در آن شک کنی.

تنهایی پر هیاهو - بهومیل هرابال

تنهایی پر هیاهو
نویسنده: بهومیل هرابال
مترجم: پرویز دوائی
نشر کتاب روشن ( وابسته به نشر آبی )
چاپ سوم تابستان 1384
1500 تومان
.
هرابال به سال 1914 در شهرک ژیدنتسه در کشور امروزین چک به دنیا آمد. دانشکده حقوق را در سال های 1935 تا 1939 گذراند و دکترای حقوق را در سال 1948 گرفت. بهعلاوه گذراندن دوره هایی در سطح دانشگاهی، در فلسفه، ادبیات، و تاریخ هنر. اما به علت خفقان دوره اشغالگری ی کمونیستی ی شوروی ی سابق، مبنی بر اینکه همه باید مشاغل کارگری را تجربه کنند، استفاده ای از مدرکش نتوانست ببرد. هرابال مشاغل زیادی داشته است: کارگر راه آهن، مسئول خط و راهنمایی قطارها، نماینده بیمه، دستفروش دوره گرد اسباب بازی، کارگر ذوب آهن، کارگر بسته بندی ی کاغذ باطه و چندین شغل کارگری ی دیگر که بعد ها در نوشته هایش نمود پیدا کرد.
با آنکه او از دهه 1930 به نوشتن پرداخته بود اما تا دهه 1950 نوشته ای برای چاپ بیرون نداد. چاپ مجموعه داستان "چکاوک های پای بسته" در اواخر دهه 1950 به توقیف و جمع آوری ی آن انجامید. کتاب خمیر شد و برای هرابال موجب آن شد که که کتاب هایش را در کشوی میزش نگه دارد تا سال 1963 که مجموعه داستان "مروارید های اعماق" به چاپ رسید و در فاصله یکی دو ساعت نایاب شد. هرابال در سال 1969 ممنوع القلم شد و محبوبترین نویسنده چک لقب یافت. هرابال گرچه سیاسی نویس نبود، اما چون غالب آثارش در دل جامعه و فرهنگ چک ریشه دارد، روایت هایش عمق استبداد دوران اشغال را به خوبی نمایان می کند. درسال 1975 که دوباره مجوز انتشار به کتاب هایش داده شد بهترین آثار خود را : من پیشخدمت شاه انگلیس بودم، کوتاه کردن مو، وحشی نجیب، شهرکی که زمان در آن متوقف شد، و تنهایی پر هیاهو به صورت زیراکس به دست مردم رسیده بود. اما با این حال صف های طویل مردم در جلوی کتابفروشی ها برای خرید کتاب های او اعجاب انگیز بود. به طوری که صد تا صد و پنجاه هزار نسخه از کتاب های او در یک روز نایاب می شد. هرابال نویسنده ای بسیار پرکار بود به گونه ای که چاپ مجموعه آثار او بالغ بر 19 جلد شد. هرابال در سال 1997در بیمارستان بستری شد و در حالی که گفته بود می رود به پرندگان غذا دهد از طبقه پنجم بیمارستان به پایین افتاد ( و یا پرید ). از توانایی ی او همین بس که کوندرا از او به عنوان "به یقین بهترین نویسنده ی امروز چک" یاد می کند و زبان او را "ترکیبی از طنز خاکی با زبانی مرصع و فاخر" می داند و ادبیات چک را به دو دوره قبل و بعد از هرابال تقسیم می کند.
تنهایی پر هیاهو که به گونه ای مرثیه ای ست بر خمیر شدن کتاب "چکاوک های پای بسته"، کتاب ست تکان دهنده که بعد از خواندنش در می مانی که چرا تا به حال اثری از این نویسنده در کتاب های ترجمه شده به فارسی نبوده است. تنهایی پر هیاهو داستان ست به واقع پیشرو. داستانی که در آن مسیح و نیچه به دیدار هم می آیند. داستانی با موضوعی بسیار غریب: کارگری که شغلش خمیر کردن و بسته بندی ی کاغذ است علاقه عجیبی به کتاب و مطالعه دارد. بین انواع کاغذ های باطله برای خمیر کردن آنها به محل کارش می آورند گاهی کتابی می بیند وآن را با آیینی خاص قدر می نهد. تضاد بین شغل و علاقه هانتا (شخصیت و راوی ی داستان ) را به جنون رسانده. صحنه های تکان دهنده و تصویرهای واضحی که هرابال در داستان می آفریند اجازه کنار گذاشتن کتاب را به خواننده نمی دهد. کاغذ های به خون آغشته ای که گویا از قصابی آمده اند و سر تا پای شخصیت داستان به آن آغشته می شود، موشهایی که از لباس او در میخانه بیرون می آیند، دختری که به خانه او می آید و در تابستان و زمستان آتش روشن می کند، دختران کولی ای که برای دیدارش به محل کارش می آیند، کتابخانه های چیده شده بالای تختش که به کابوسش تبدیل شده، و هزار نکته ی دیگر که گفتن شان لذت خواندن کتاب را کم می کند.
مرز بین خیال و واقع آن قدر در این رمان باریک است که نه تنها خواننده، شخصیت داستان نیز راه تمایز آن ها را نمی داند. شخصیتهای غریب و تازه، و در عین حال ملموس و باور پذیر، لحظه ای خواننده را از همذات پنداری با آنان رها نمی کند. ترجمه توانای پرویز دوائی از زبان اصلی ی چک، به قدری جذاب است که گویا رمان را به زبان اصلی می خوانیم و اثری از زبان رایج ترجمه در ایران خبری نیست.
داستان به روایت اول شخص است. راوی که همان شخصیت اصلی ی داستان است گرفتار جنونی شده که از کثرت دانش و اطلاعات و علاقه مطالعه در تضاد با شغلی که دارد ناشی می شود. شروع داستان که از نکات مهم هر داستانی ست، از نقطه قوت این رمان به شمار می آید. تضاد آشکار شغل راوی با احوالاتش از همان جملات آغازین کتاب به چشم می خورد. رفت و برگشت های زمانی که محصول ذهن راوی ست چنان درست و منطقی روایت می شوند که خواننده به عمق ناراحتی ی روحی و فکری ی راوی داخل می شود بدون آن که چیز زیادی از زندگی ی او بداند. و در این رفت و برگشت هاست که رفتار راوی برای خواننده به گونه ای توجیه می شود. یادآوری ی خاطرات گویی تمام زندگی ی راوی را احاطه کرده است.

بعد از خواندن کتاب افسوسی به جا می ماند؛ کتاب دیگری از بهومیل هرابال به زبان فارسی موجود نیست(1).

.

(1) درحد اطلاع من تنها یکی؛ داستان کوتاه کافکائیه با ترجمه عباس پژمان < ادب نامه ی شرق، شماره ی 9، ویژه ی داستان، جلد 1 >